豐碩 發表於 2013-1-19 14:08:23

【漢語大詞典●匡】

<P align=center>【漢語大詞典●匡】<p><br>
①[kuānɡㄎㄨㄤ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』去王切,平陽,溪。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“匩”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“匚”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.“筐”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>容器名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·楚茨』:“既齊既稷,既匡既勑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“天子使宰夫受之以匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明釋文:“筐,本亦作匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陸德明所據本爲“筐”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『說文·匚部』:“匡,飯器,筥也……匡或從竹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.方正;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
端正。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢揚雄『法言·寡見』:“卜式之云,不亦匡乎!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李軌注:“匡,正也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>桑弘羊榷利之時,天下大旱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>卜式曰:‘獨烹弘羊,天乃雨。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>式之所言,大匡正矣!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“匡坐”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.挽救;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
救助。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·盤庚上』:“不能胥匡以生。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫星衍疏:“匡者,杜氏注『左傳』云:‘匡猶救也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·成公十八年』:“二月乙酉朔,晉悼公即位於朝。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>始命百官,施舍已責,逮鰥寡,振廢滯,匡困乏,救災患。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“匡亦救也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·張陳琱傳贊』:“周勃爲布衣時,鄙樸庸人,至登輔侙,匡國家難,誅諸呂,立孝文,爲漢伊周,何其盛也!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐楊巨源『夏日苦熱同長孫主簿過仁壽寺納涼』詩:“思減祝融權,期匡諸子宅。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明許自昌『水滸記·博執』:“驀地裏教人魄喪,到此際救援誰仗?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 挾郵筒潛向梁山往,乞他們引手相匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳毅『哭彭雪楓同志』詩:“吾黨匡天下,得君亦俊才。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.輔佐;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
輔助。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·六月』:“王於出征,以匡王國。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬瑞辰通釋:“匡者,助也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>‘以匡王國’,猶云‘以佐天子’也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢揚雄『十二州箴·雍州牧箴』:“自彼氐羌,莫敢不來庭,莫敢不來匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周書·文帝紀下』:“及居官也,則晝不甘食,夜不甘寢,思所以上匡人主,下安百姓。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明王世貞『鳴鳳記·花樓春宴』:“我不效象賢匡太戊,且向歡娛學蔡攸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.糾正;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
扶正。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·襄公十四年』:“善則賞之,過則匡之,患則救之,失則革之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·憲問』:“管仲相桓公,霸諸侯,一匡天下,民到於今受其賜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢陳琳『爲袁紹檄豫州』:“舉師揚威,幷匡社稷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『北齊書·趙郡王琛傳』:“高祖既匡天下,中興初,授散騎常侍、鎮西將軍、金紫光祿大夫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.彎曲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·輪人』:“察其菑蚤不齲,則輪遂敝不匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注引鄭司農云:“匡,枉也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子,時則訓』:“自古及今,不可移匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於省吾『雙劍誃諸子新證·淮南子一』“匡應讀爲枉……『氾論』:‘小枉而大直’注,‘枉,曲也’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>‘不可移枉’,言不可移動枉曲,存其本眞也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.虧損;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
虛損。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·越語下』:“陽至而陰,陰至而陽;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
日困而還,月盈而匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“匡,虧也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊樹達『積微居讀書記·讀國語小識·越語下』:“韋讀‘匡’爲‘虧’,雙聲可通,愚疑當讀‘康’,‘漮’,虛也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『經法·國次』:“國失其次,則社稷大匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬王堆漢墓帛書『十大經·兵容』:“國家以危,社稷以匡,事無成功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.蟹的背殼。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·檀弓下』:“蠶則績而蟹有匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“蟹背殼似匡,仍謂蟹背作匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『太平廣記』卷一三一引『廣古今五行記』:“宋元嘉中,章安縣人嘗屠虎,至海口,見一蟹,匡大如笠,腳長三尺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.“眶”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>眼眶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『素問·刺禁論』:“刺匡上陷骨中脈,爲漏爲盲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·淮南衡山列傳』:“於是王氣怨結而不揚,涕滿匡而橫流,即起,歷階而去。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.“框”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>邊框;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
圍子;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
框框。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐白居易『裴常詩以題薔薇架十八韻見示』詩:“猩猩凝血點,瑟瑟蹙金匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>前蜀韋莊『長安舊里』詩:“滿目牆匡春草深,傷時傷事更傷心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致許壽裳』:“有日本人能印,亦不壞,前曾往問,大如來信之箋中紅匡者,每張印三百張起碼,計三元。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.“框”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在文字或圖片的周圍加上線條。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>江波『發生在一九八三年』:“有個『自然雜志』登載了十幾個具有特異功能的孩子的照片,其中別把唐雨的照片匡出來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.“框”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>約束;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
限制。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>葉紫『星』:“梅春姐輕輕地戰栗了一下!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 然而,却給一種數年磨折出來的苦難的意志,將她匡住了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.“恇”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>恐懼;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
慌懼。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“匡懼”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.“恇”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>料;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
料想。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元無名氏『打韓通』第四折:“兄弟,你不知道,這韓通是箇爲頭的好漢,不匡還出不了你的手。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世恒言·賣油郞獨占花魁』:“那匡你會溫存,能軟款,知心知意。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『二刻拍案驚奇』卷十:“你就匡我養不出(兒子),生起外心來了!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.地名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在今河南長垣縣西南。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公元年』:“晉文公之季年,諸侯朝晉,衛成公不朝,使孔達侵鄭,伐緜、訾及匡。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊伯峻注:“匡當即今河南省長垣縣西南十五里之匡城,亦即『論語·子罕』‘子畏於匡’之匡,八年『傳』所謂‘晉侯使解揚歸匡、戚之田於衛’者。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>本爲衛邑,鄭奪之,衛今又伐之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.地名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>即江西省廬山。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>詳“匡廬”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>戰國齊有匡章。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見『孟子·滕文公下』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
匡②[wānɡㄨㄤ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『篇海』烏光切]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“匩”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>通“尪”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
跛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
曲脛。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·正論』:“譬之,是猶傴巫,跛匡,大自以爲有知也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“匡,讀爲‘尪’,廢疾之人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●匡】