豐碩 發表於 2013-1-19 13:03:07

【漢語大詞典●匹】

<P align=center>【漢語大詞典●匹】<p><br>
①[pǐㄆㄧˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』譬吉切,入質,滂。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.相配;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
相比;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
相當。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·文王有聲』:“築城伊淢,作豊伊匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>毛傳:“匹,配也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·逍遙遊』:“而彭祖乃今以久特聞,衆人匹之,不亦悲乎!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李白『登峨眉山』詩:“蜀國多仙山,峨眉邈難匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『北嶽廟』詩:“體制匹岱宗,經營自雍汴。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.匹敵;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
對手。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公二十三年』:“秦、晉匹也,何以卑我?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“匹,敵也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹丕『典論論文』:“王粲長於辭賦,徐幹時有齊氣,然粲之匹也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸梁章钜『歸田瑣記·謝古梅先生』:“先生敦品勵學,實爲儒宗,一時罕有其匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.志同道合的人;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
伴侶;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
配偶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·假樂』:“無怨無惡,率由群匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄箋:“循用群臣之賢者,其行能匹耦己之心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“其行能匹耦己之心者,謂舉事允當,與己志合也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·曹植〈洛神賦〉』:“歎匏瓜之無匹兮,詠牽牛之獨處。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>張銑注:“匏瓜,星名,獨在河鼓東,故云無匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋孫光憲『北夢瑣言』卷三:“太師謝幕僚曰:‘某已選得一佳壻,諸賢未見。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>乃召一客司小將,指之曰:‘此即某女之匹也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸李漁『比目魚·發端』:“一生一旦,天然佳匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.結成伴侶;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
配對成雙。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文子·上德』:“神龍不匹,猛獸不群,鷙鳥不雙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·顏延之〈秋胡詩〉』:“影響豈不懷?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 自遠每相匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注:“類乎影響,豈不相思?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 故夫婦之儀,自遠相匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸黃鈞宰『金壺浪墨·雁』:“禽類中鴈爲最義,生有定偶。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>喪其一,終不復匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.單獨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>馬驢騾及其它動物的計量單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·文侯之命』:“用賚爾秬鬯一卣,彤弓一,彤矢百,廬弓一,廬矢百,馬四匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『題壁上韋偃畫馬歌』:“一匹齕草一匹嘶,坐看千里當霜蹄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儒林外史』第二五回:“門口一個人,騎了一匹騾子,到門口下了騾子進來。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭沫若『殘春』:“他跑來向我們指天畫地地說,說他自己是龍王,他放了的那匹小魚,原來是條龍子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>布帛等織物長度的計量單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代四丈爲一匹,今則五十尺、一百尺不等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·劉敬叔孫通列傳』:“迺賜叔孫通帛二十匹,衣一襲,拜爲博士。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儒林外史』第一回:“他慌忙打開行李,取出一匹繭紬,一包耿餠,拿過去拜謝了秦老。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>汪靜之『時間是一把剪刀』詩:“時間是一把剪刀,生命是一匹錦綺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其它事物長度的計量單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·淸水』:“天門山石自空,狀若門焉,廣三丈,高兩匹,深丈餘,更無所出,世謂之天門也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·洧水』:“塢側有水,懸流赴壑,一匹有餘,直注澗下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>方言。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>山嶺的計量單位,相當於座。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>沙汀『代理縣長』:“到哪匹山唱哪個山歌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.鴨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>后多作“鴄”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·曲禮下』:“凡摰:天子鬯,諸侯圭,卿羔,大夫鴈,士雉,庶人之摰匹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“說者以匹爲鶩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“匹,鶩也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>野鴨曰鳧,家鴨曰鶩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.見“匹手”、“匹然”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
匹②[pìㄆㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
讀作譬]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“譬”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
比如,比方。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北齊顏之推『顏氏家訓·文章』:“陳思王『武帝誄』遂深永蟄之思,潘嶽『悼亡賦』乃愴手澤之遺:是方父於蟲,匹婦於考也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王利器集解:“宋本及『餘師錄』作‘譬婦爲考也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝陳徐陵『爲貞陽侯重與王太尉書』:“魯柝聞邾,方之尙遠;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
胡桑對薊,匹此爲遙。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐白居易『九江春望』詩:“此地何妨便終老,匹如元是九江人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋楊伯嵒『臆乘』:“‘匹如元是九江人’,匹字去聲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●匹】