豐碩 發表於 2013-1-18 22:01:24

【漢語大詞典●博】

<P align=center>【漢語大詞典●博】<p><br>
①[bóㄅㄛˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』補各切,入鐸,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“愽”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與“小”相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公三年』:“仁人之言,其利博哉·晏子一言而齊侯省刑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·氾論訓』:“豈必褒衣博帶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋曾鞏『契丹』:“自此邊境去矢石之憂,天下無事,百姓和樂,至今餘四十年,先帝之功德博矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.廣大;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
寬廣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·非攻中』:“土地之博,至有數千里也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
人徒之衆,至有數百萬人。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>夏衍『關於學習的一二偶感』:“愈鉆,常識愈廣,眼界愈寬,胸襟愈博。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.寬度,闊度。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·車人』:“車人爲車,柯長三尺,博三寸,厚一寸有半。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋史·禮志十二』:“神板長一尺,博四寸五分,厚五寸八分。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淸史稿·時憲志一』:“昔郭守敬爲銅表……其製以銅葉博二寸,長加博之二。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.擴大;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
擴充。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋范仲淹『上張右丞書』:“今有施阿衡之才之道而博其傳者,可無眷眷以求其人乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋周密『齊東野語·自序』:“迺參之史傳諸書,博以近聞脞說,務求事之實,不計言之野也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>又,使擴大,使擴充。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『管子·八觀』:“先王之禁山澤之作者,博民於生穀也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.使擴大,使擴充。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.廣泛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
普遍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·中庸』:“博學之,審問之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹植『贈丁儀』:“在貴多忘賤,爲恩誰能博?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王安石『上仁宗皇帝言事書』:“古者天子諸侯,自國至於鄕黨皆有學,博置教導之官而嚴其選。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.多;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
豊富。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·禮器』:“大理物博,如此則得不以多爲貴乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 故君子樂其發也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·強國』:“小事之至也數,其懸日也博,其爲積也大。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“博謂所懸繫時日多也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如:中國是地大物博的國家。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
.特指知識淵博豊富。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·修身』:“多聞曰博,小聞曰淺。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『柳子厚墓志銘』:“爲詞章,汎濫停蓄,爲深博無涯涘。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸阮元『小滄浪筆談』卷一:“桂未谷進士馥學博而精,尤深於『說文』小學。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『書信集·致台靜農』:“瞿氏之文,其弊在欲夸博,濫引古書,使其文浩浩洋洋,而無裁擇,結果爲不得要領。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.通曉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通達。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢王充『論衡·別通』:“我不能博‘五經’,又不能博家事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『答毛錦銜』:“吳朝周逸博達古今。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.深。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·章帝紀』:“<明帝>博貫六藝,不舍晝夜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“博貫,謂究極深幽耳。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『與祠部陸員外書』:“執事之知人,其亦博矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.獲取;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
得到。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·皇后紀·和熹鄧皇后』:“<后>數選進才人,以博帝意。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>劉大白『黃葉』詩:“黃葉駕起善於歎息的翼,到處漂泊去了;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
樹枝盡自搖頭,也博不到它底回頭一顧。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.特指以貿易方式換取。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐盧仝『若雪寄退之』詩:“市頭博米不用物,酒店買肉不肯賒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明李贄『和韻』之十:“腰間果有雌雄劍,且博千金買笑歌。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.博戲的用具。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·外儲說左上』:“秦昭王令工施鉤梯而上華山,以松柏之心爲博,箭長八尺,棊長八寸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.指博戲,又叫局戲,爲古代的一種遊戲,六箸十二棋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢董仲舒『春秋繁露·王道』:“宋閔公矜婦人而心妬,與大夫萬博。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“博弈”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.以金錢賭輸贏,賭博。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋趙與時『賓退錄』卷四:“因問何謂攤錢?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 云博也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按梁冀能意錢之戲,注云:即擲錢也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
則攤錢之爲博亦信矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸紀昀『閱微草堂筆記·如是我聞三』:“胥魁有善博者,取人財猶探物於囊,猶不持兵而劫奪也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.指以物賭輸贏、角勝負。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元李文蔚『燕靑博魚』第二折:“<燕大云>你這魚是賣的,可是博的?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> <正末云>這魚也博,也賣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG><燕大做博科云>我博了六箇鏝兒,我贏了也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『二刻拍案驚奇』卷十四:“宣教叫住,問道:‘這柑子可要博的?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>經紀道:‘小人正要博兩文錢使使,官人做成則個?’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明高啟『書博雞者事』:“<博鷄者>素無賴,不事産業,日抱鷄呼少年博市中。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.通“搏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>爭斗;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
搏斗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『關尹子·二柱』:“以我之精,合彼之精,兩精相博而神應之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世恒言·喬太守亂點鴛鴦譜』:“今日與你性命相博,方見老娘手段。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>快些走出來!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明徐渭『嶽公祠』詩:“英雄幾夜乾坤博,忠孝誰家俎豆同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.通“搏”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>擊;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
觸。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸惲敬『釋拜』:“齊衰不杖爲吉拜,先拜後稽顙,是故手拱至地,舉之又博顙也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.見“博勞”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.參見“博唼”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋有博尙之,明有博彦約。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●博】