豐碩 發表於 2013-1-17 23:07:17

【漢語大詞典●卑】

<P align=center>【漢語大詞典●卑】<p><br>
①[bēiㄅㄟ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』府移切,平支,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』賓彌切,平支,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『字彙』布眉切]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.低。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與高相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭上』:“卑高以陳,貴賤位矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>三國魏曹丕『芙蓉池作』詩:“卑枝拂羽蓋,脩脩摩蒼天。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明徐弘祖『徐霞客遊記·滇遊日記二』:“城雖磚甃而卑,城外民居寥寥,皆草廬而不見一瓦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.低微;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
低賤。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『公羊傳·隱公元年』:“桓幼而貴,隱長而卑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁沈約『恩倖傳論』:“屠釣,卑事也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
板築,賤役也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『師說』:“位卑則足羞,官盛則近諛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明謝讜『四喜記·風月靑樓』:“養就煙花心性,況靑樓望卑,況靑樓望卑,良家難聘。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.低下;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
淺陋。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·大略』:“志卑者輕物,輕物者不求助。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢桓寬『鹽鐵論·地廣』:“大言而不從,高厲而行卑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『上殿劄子』:“今之率易苟且,習聞卑論而無復振起之實意,則固以爲必當乘機,必當待時,以緩歲月而誤大事,是必然矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王端履『重論文齋筆錄』卷六:“胼胝無罷,宮室不卑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸方東樹『切問齋文鈔書後』:“循陸氏之言,而證以卷中之文,將使義理日以歧迷,文體日以卑僞,而安得謂克同於先秦兩漢耶?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.降低;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
低伏。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“卑身”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.輕視;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
賤視。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·僖公二十二年』:“公卑邾,不設備而禦之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>杜預注:“卑,小也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·馮衍傳』:“卑衛賜之阜貨兮,高顔回之所慕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“卑,賤也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明袁宏道『與張幼於尺牘』:“世人卑宋黜元,僕則曰:詩文在宋元諸大家。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸秦瀛『答王惕甫書』:“尊己而卑人,則其道反有不足於己者矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.謙恭,謙卑。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公三年』:“鄭伯如晉,公孫段相,甚敬而卑,禮無違者。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·張耳陳餘傳』:“高祖從平城過趙,趙王旦暮自上食,體甚卑,有子壻禮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『唐故觀察使韋公墓志銘』:“<韋丹>與賓客處,如布衣時,自持卑,一不易。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『東周列國志』第十回:“楚欺我之辭卑,士有怠心。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸朱錫『幽夢續影』:“過施弗謝,自反必太倨;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
過求弗怒,自反必太卑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.使卑下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·泰伯』:“惡衣服而致美乎黻冕,卑宮室而盡力乎溝洫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·張釋之馮唐列傳』:“文帝曰:‘卑之,毋甚高論,令今可施行也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱:“卑,下也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>欲卑下其志,無甚高談論。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.幼小;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
幼輩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐孫棨『北里志·楊妙兒』:“長妓曰萊兒,字逢僊,貌不甚揚,齒不卑矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋曾鞏『故太常博士吳君墓碣』:“入其門內,尊安其卑,卑慕其尊,一時皆稱之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.衰微。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·昭公三年』:“公室將卑,其宗族枝葉先落。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·周語上』:“王室其將卑乎!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“卑,微也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陸機『辯亡論』:“皇綱弛紊,王室遂卑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.見“卑陬”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.見“卑孜”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢有卑整。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見漢蔡邕『胡太傅碑』。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卑②[bìㄅㄧˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』毗至切,去至,幷。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
地名用字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·鄒陽傳』:“昔者,舜之弟象日以殺舜爲事,及舜立爲天子,封之於有卑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“服虔曰:‘音畀予之畀也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>地名也,音鼻,今鼻亭是也,在零陵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卑③[bǐㄅㄧˇ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』補弭切,上紙,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“俾”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
使。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·宥坐』:“天子是庳,卑民不迷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“卑讀爲俾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·八經』:“明說以誘避過,卑適以觀有諂。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳奇猷集釋引於思伯曰:“按卑適,應讀作俾敵。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金文俾字通作卑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卑④[píㄆㄧˊ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』頻彌切,平支,幷。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
通“裨”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
古次等禮服。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·禮論』:“卑絻、黼黻、文織,資麤、衰絰、菲繐、菅屨,是吉凶憂愉之情發於衣服也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“卑絻,與‘裨冕’同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
卑⑤[bānㄅㄢ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『集韻』逋還切,平刪,幫。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
水名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在四川省會理縣東北。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·若水』:“繩水又逕越巂郡之馬湖縣謂之馬湖江。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>又左合卑水;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
水出卑水縣,而東流注馬湖江也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『集韻·平刪』:“卑,水名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>出越巂縣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●卑】