豐碩 發表於 2013-1-12 22:15:32

【漢語大詞典●升】

<P align=center>【漢語大詞典●升】<p><br>
①[shēnɡㄕㄥ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』識蒸切,平蒸,書。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“昇”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“阩”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>亦作“陞”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.容量單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>十合爲一升,十升爲一斗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>公制一升分爲1000毫升,合一市升。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今公制與市制相同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·律曆志上』:“合龠爲合,十合爲升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>范文瀾蔡美彪等『中國通史』第一編第四章:“春秋時期的量,大約五升等於現在的一升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.容量單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>量酒的單位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·號令』:“賜酒日二升,肉二斤。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐元稹『劉氏館集隱客』詩:“偶然沽市酒,不越四五升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋朱翌『猗覺寮雜記』卷上:“淮以南,酒家以升計;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
淮以北,以角計。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸周亮工『庚子重九日』詩:“拋書且飲酒,大酌滿三升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.量器。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>晉陶潛『搜神後記』卷十:“忽見石窠中有二卵大如升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『兒女英雄傳』第三三回:“那位孔夫子,但凡有個吃飽飯的正經主意,怎的周流列國的時候,半道兒會斷了頓兒,拿著升兒不糶出升米來呢?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.古代布八十縷爲升。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·喪服』:“冠六升,外畢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“布八十縷爲升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『說苑·臣術』:“進不事上,以爲忠;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
退不克下,以爲廉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
八升之布,一豆之食足矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『朱子語類』卷八五:“古者,布帛精粗皆有升數,所以說布帛精粗不中度不鬻市。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元兪琰『席上腐談』:“一升八十縷,十五升千二百縷,蓋細布也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.上升,升起。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·天保』:“如月之恒,如日之升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『再生緣』第九回:“一宵無事天光曉,紅日高升照寨門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『寒夜』六:“‘吃飽啦?’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>她壓住剛剛升上來的怒氣,溫和地問道。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.登,登上。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·同人』:“伏戎於莽,升其高陵,三歲不興。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·八佾』:“揖讓而升,下而飲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『北史·彭城王勰傳』:“帝升金墉城,顧見堂後桐竹。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明方孝孺『成化』:“惡犬升灶而食糜,必嚴禁而預防之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.向上舉荐。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·王制』:“命鄕論秀士,升之司徒曰選士。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『列女傳·齊相御妻』:“晏子賢其能納善自改,升諸景公以爲大夫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.升遷,職位提高。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>老舍『四世同堂』四四:“東陽自從升了官,架子一天比一天大。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.提高稅額。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元『曲阜文廟免差役賦稅碑』之二:“亞聖兗國公顔氏子孫顔寬等捌家稅石,已經呈准省部免了升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.古祭祀時將燒熟的祭牲放入鼎中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·士冠禮』:“若殺,則特豚載合升,離肺實於鼎,設扃鼏。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“煮於鑊曰烹,在鼎曰升,在俎曰載。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·少牢饋食禮』:“司馬升羊右胖,髀不升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“升,猶上也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.谷物登場。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『穀梁傳·襄公二十四年』:“五穀不升爲大饑。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·陽貨』:“舊穀既沒,新穀既升。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢班固『白虎通·諫諍』:“『禮』曰:一穀不升,不備鶉鷃;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
二穀不升,不備鳧雁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸方授『牽兒衣』詩:“只恐新穀未升斗米完,無兒可賣又賣婦。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.點燃;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
生火。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元王禎『農書』卷二十:“詰旦升香,割鷄設醴,以禱先蠶。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『老殘遊記』第七回:“起來喊店家秤了五斤木炭,升了一個大火盆。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>嚴文井『建國十年文學創作選·散文特寫序言』:“我們最可愛的人在朝鮮坑道里升著了木炭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.指提煉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李劼人『天魔舞』第十四章:“第二代是老公公,當外科醫生時,不知道要升一種什么丹藥,一連三次都沒升好。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>他若有所悟,連忙跪在藥王菩薩跟前,許了願心,不吃牛肉,那丹藥才升好了。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.古代祭山時,把祭品放在山上叫“升”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·覲禮』:“祭天燔柴,祭山丘陵升,祭川沉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.『易』卦名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>坤上巽下。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·升』:“升,元亨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>用見大人,勿恤。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“『升』之卦象是‘地中生木’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>地中生木,由矮而高,由小而大,是逐漸升長之過程,是以卦名『升』。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南北朝有升元。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●升】