豐碩 發表於 2013-1-12 14:22:40

【漢語大詞典●事】

<P align=center>【漢語大詞典●事】<p><br>
①[shìㄕˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』鉏吏切,去志,崇。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“亊”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“叓”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“士”的被通假字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.官職。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·立政』:“任人、準夫、牧,作三事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王引之『經義述聞·尙書上』:“三事,三職也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>爲任人、準夫、牧夫之職,故曰‘作三事’。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·小雅·雨無正』:“三事大夫,莫肯夙夜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱熹集傳:“三事,三公。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.引申爲職守、職權、責任。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·大略』:“主道知人,臣道知事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“事謂職守。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·光武帝紀下』:“左中郞將劉隆爲驃騎將軍,行大將軍事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>老舍『茶館』第一幕:“你也走一趟,到堂上實話實說,沒你的事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.職業。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·逍遙遊』:“宋人有善爲不龜手之藥者,世世以洴澼絖爲事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·樊酈滕灌列傳』:“舞陽侯樊噲者,沛人也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以屠狗爲事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐薛用弱『集異記·崔韜』:“妾父兄以畋獵爲事,家貧。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.事情,指人類生活中的一切活動和所遇到的一切現象。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『書·益稷』:“股肱惰哉,萬事墮哉!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·大學』:“物有本末,事有終始。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>五代毛熙震『河滿子』詞:“緬想舊歡多少事,轉添春思難平。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『兒女英雄傳』第三九回:“這正叫作事屬偶然,無關大體。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>趙樹理『小二黑結婚』三:“靑年小伙子們,有事沒事,總想跟小芹說句話。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.指天子、諸侯的國家大事,如祭祀、盟會、兵戎等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·天官·宮正』:“邦之事,蹕。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“事,祭事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『儀禮·聘禮』:“久無事則聘焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“事謂盟會之事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『穀梁傳·隱公十一年』:“天子無事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>范寧注:“事謂巡守、崩葬、兵革之事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明徐渭『會稽縣志諸論·形勝』:“無事則耕食而鑿飲,有事則荷戈帶甲以壁於四郊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>徐業興『金甌缺』第一章一:“卿無論今日齎旨西馳,無論異日有事疆埸,都省不掉一匹好腳力。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.特指對外族進行戰爭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢桓寬『鹽鐵論·西域』:“當此之時,將卒方赤面而事四夷,師旅相望,郡國幷發。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『代張方平諫用兵書』:“隋文帝既下江南,繼事夷狄。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>章炳麟『東夷』詩:“窮兵事北狄,三載熸其師。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.事業;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
功業。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·正名』:“正利而爲謂之事,正義而爲謂之行。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倞注:“爲正道之事利則謂之事業。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『三國志·蜀志·先主傳』:“今漢室陵遲,海內傾覆,立功立事,在於今日。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『送楊支使序』:“儀之智足以造謀,材足以立事,忠足以勤上,惠足以存下。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
8.才能。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·親士』:“吳起之裂,其事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨『諸子新箋·墨子·親士』:“事猶能也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此句言吳起之被車裂,以其有能力也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『越絕書·外傳記吳王占夢』:“<王孫駱>對曰:‘臣智淺能薄,無方術之事,不能占大王夢。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
9.變故;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
事故。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢賈誼『新書·過秦下』:“天下多事,吏不能紀。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蘇軾『徐州上皇帝書』:“今臣於無事之時,屢以盜賊爲言……不然,事至而圖之,則已晩矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>曹禺『北京人』第三幕:“別哭,奶媽,老太爺再經不住事了。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>快去!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>靳以『跟著老馬轉』:“萬一出了事,后悔可就來不及了!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
10.物件,東西。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『百喩經·水火喩』:“火及冷水二事俱失。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋蔡絛『鐵圍山叢談』卷五:“元豊、大觀二藏,雖硏墨,蓋何事不俱,乃豊盛異常爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元喬吉『金錢記』第一折:“待要與他些什麽東西爲信物,身邊諸事皆無,只有‘開元通寶’金錢五十文。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭沫若『屈原』第二幕:“楚宮內廷……右翼爲總章內室之右房,亦有階有柱有帘有壁畫等事,與正面同。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
11.典故。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南史·任昉傳』:“晩節轉好著詩……用事過多,屬辭不得流便。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·李百藥傳』:“父友陸乂等共讀徐陵文,有‘刈琅琊之稻’之語,歎不得其事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明陳繼儒『珍珠船』卷三:“南陽葦杖,用劉寬蒲鞭事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓詩外傳』:‘老蒲爲葦也。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>朱自淸『經典常談·文』:“<『文選』>所選的只是‘事出於沉思,義歸乎翰藻’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>‘事’是‘事類’,就是典故。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
12.景物;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
景致。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐杜甫『北征』詩:“靑雲動高興,幽事亦可悅。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>楊倫箋注:“此歷敘征途所見之景。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明高啟『詠軒』詩:“臨楹一流睇,幽事忽滿前。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>池草方依微,庭柯正蔥芊。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
13.侍奉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
供奉。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·蠱』:“不事王侯,志可則也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『孟子·梁惠王上』:“是故明君制民之産,必使仰足以事父母,俯足以畜妻子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·外戚傳下·丁姬』:“孝子事亡如事存。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋鮑照『代昇天行』:“從師入遠嶽,結友事仙靈。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明陳繼儒『珍珠船』卷一:“顔峴家僮名銀鹿,後事魯公終身。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陳白塵『中國劇壇的驕傲--序〈田漢話劇選〉』:“田漢同志事母至孝。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
14.指養育。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐薛用弱『集異記·阿足師』:“<張臻>止有一男,年可十七,生而愚騃……父母鍾愛,盡力事之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
15.謂從師求學。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·老子韓非列傳』:“<非>與李斯俱事荀卿,斯自以爲不如非。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『進學解』:“弟子事先生於茲有年矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋葉適『長溪修學記』:“往年迎蜀人師先生於金臺寺,事之如古遊夏之儔,其言論風指皆世守之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
16.謂出嫁。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『玉台新詠·無名氏〈爲焦仲卿妻作〉』:“謝家事夫壻,中道還兄門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐李端『雜歌』:“十三女兒事他家,顔色如花終索莫。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元陳樵『節婦賦』:“予敢辱先人之教兮,以一身而事二姓?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“事人”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
17.實踐;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
從事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·顏回』:“回雖不敏,請事斯語矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋歐陽修『鎮陽讀書』詩:“平生事筆硯,自可娛文章。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭沫若『哀時古調』:“朋友,朋友,努力事耕耰。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
18.治理;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
任事。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『晏子春秋·問上十一』:“盡智導民而不伐焉,勞力事民而不責焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王念孫『讀書雜志·晏子春秋一』:“事,治也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>謂盡智以導民而不矜伐,勞力以治民而不加督責也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『淮南子·原道訓』:“萬物固以自然,聖人又何事焉?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“事,治也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『三國演義』第二一回:“河北袁紹,四世三公,門多故吏;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
今虎踞冀州之地,部下能事者極多,可爲英雄?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
19.使用;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
役使。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『國語·魯語下』:“大夫有貳車,備承事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>韋昭注:“事,使也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·淮陰侯列傳』:“王必欲長王漢中,無所事信。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>裴駰集解引張晏曰:“無事用信。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·高帝紀下』:“令吏卒從軍至平城及守城邑者皆復終身勿事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“事,役使也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
20.勤勞,勞苦。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『論語·顏淵』:“先事後得,非崇德與?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兪樾『群經平議·論語二』:“『爾雅·釋詁』:‘事,勤也。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>勤,勞也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>然則‘先事’猶先勞也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
21.猶止,僅。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·古今人表』引『論語·雍也』:“何事於仁,必也聖乎!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顏師古注:“非止稱仁,乃爲聖人也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
22.量詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>件。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐白居易『張常侍池涼夜閑讌贈諸公』詩:“對月五六人,管絃三兩事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋王讜『唐語林·豪爽』:“器物一千事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸蒲松齡『聊齋志異·毛大福』:“毛拾視,則布裹金飾數事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郁雯『李淸照』七:“<李淸照>身邊只剩下了……三代鼎鼐數十事。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
23.通“士”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·非相』:“故事不揣長,不揳大,不權輕重,亦將志乎爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>陶鴻慶『讀諸子劄記·孫卿子一』:“事讀爲士。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓非子·八說』:“爲人見其難,因釋其業,是無術之事也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王先愼集解:“事,當作士。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於省吾『雙劍誃諸子新證·韓非子四』:“按,事、士古字通,不應改作。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金文卿事即卿士,是其證。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
事②[zìㄗˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
[『廣韻』側吏切,去志,莊。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
亦作“亊”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>通“倳”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>通“剚”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
1.立置。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『左傳·文公六年』:“置善則固,事長則順。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兪樾『群經平議·左傳一』:“事,猶立也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·仲尼燕居』:“雖在畎畝之中,事之,聖人已。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“事之,謂立置於位也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>按,『釋名·釋言語』:“事,倳也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>倳,立也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.插入,刺入。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“事刃”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●事】