豐碩 發表於 2013-1-8 15:17:22

【漢語大詞典●三門】

<P align=center>【漢語大詞典●三門】<p><br>
1.古代天子都城四面各有三門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『周禮·考工記·匠人』:“匠人營國,方九里,旁三門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“天子十二門,通十二子。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孫詒讓正義:“云‘天子十二門’者,四旁各三門,總十二門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
2.古代諸侯宮殿有三門:庫門、雉門、路門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·明堂位』“天子應門”漢鄭玄注:“天子五門:臯、庫、雉、應、路。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯有庫、雉、路,則諸侯三門與!”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“此經有庫門、雉門,又『檀弓』云:‘魯莊公之喪,既葬,而絰不入庫門。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>定二年‘雉門災’。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是魯有庫、雉,則又有路門,可知魯既有三門,則餘諸侯亦有三門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸夏炘『學禮管釋·釋廟位昭穆』引敖繼公曰:“諸侯三門庫、雉,路。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>則庫門爲大門,左宗廟,右社稷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸龔自珍『燕昭王求仙台賦』:“重以三門六衢,上輦蓾車,下不通淸渠。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
3.比喩人品形成的三種途徑:禽門、人門、聖門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢揚雄『法言·修身』:“天下有三門:由於情欲,入自禽門;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
由於禮義,入自人門;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
由於獨智,入自聖門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
4.占驗家立休、生、傷、杜、景、死、驚、開爲八門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>以休、生、開三門爲吉,余爲凶,故以“三門”指休門、生門、開門,取其吉義。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『奇門遁甲·四時通用八門捷法』:“凡每日出入用事,從開、休、生三門,大吉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·文苑傳·高彪』:“天有太一,五將三門;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
地有九變,丘陵山川。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李賢注:“『太一式』:‘凡舉事皆欲發三門,順五將。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>發三門者,開門、休門、生門。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐玄宗『賜道士鄧紫陽』詩:“『太乙』三門訣,元君六甲符。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>后世行師臨戰,仿休、生等八門而布陣,三門所指亦同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝梁簡文帝『從軍行』:“三門應遁甲,五壘學神兵。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐楊炯『昭武校尉曹通神道碑』:“登壇拜將,授鉞行師,開『太乙』之三門,閉『陰符』之六甲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
5.指寺院大門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『釋氏要覽·住處』:“凡寺院有開三門者,只有一門亦呼三門者何也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 『佛地論』云:‘大宮殿,三解脫門爲所入處。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>大宮殿喩法空涅槃也,三解脫門謂空門、無相門、無作門。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今寺院是持戒修道、求至涅槃人居之,故由三門入也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北周庾信『至老子廟應詔』詩:“三門臨苦縣,九井對靈谿。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>元王實甫『破窯記』第二折:“呀!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG> 他在我三門下寫下兩句詩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明何景明『遊洪法寺塔園土山』詩:“三門上岌嶪,玉柱撐雲露。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
6.泛指大門或外門。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『紅樓夢』第五二回:“成年家只在三門外頭混,怪不得不知道我們裏頭的規矩。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
7.山名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一名三門山,又名砥柱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>在河南陝縣東北的黃河之中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>其山有中神門、南鬼門、北人門三門,故名。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北魏酈道元『水經注·河水四』:“山穿既決,水流疎分,指狀表目,亦謂之三門矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐黃滔『融結爲河嶽賦』:“三門九曲,競呈昇沒之源;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>
太華維嵩,交闢奔衝之路。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>金王渥『三門津』詩:“大河三門險,神禹萬世功。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>

頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●三門】