豐碩 發表於 2013-1-7 00:11:16

【漢語大詞典●丁】

本帖最後由 豐碩 於 2013-1-7 00:13 編輯 <br /><br /><P align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>漢語大詞典●丁</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>①[dīnɡㄉㄧㄥ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[『廣韻』當經切,平靑,端。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.天干的第四位。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>古代用以紀日。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·月令』:“&lt;仲春之月&gt;上丁,命樂正習舞,釋菜。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋周密『癸辛雜識續集·喜行古禮』:“凡朔望二丁,必大集里中人士以行禮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.與地支相配用於紀年、月、日。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸錢大昕『十駕齋養新錄·六壬』:“十月丁亥夜半得賊問。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>3.指第四;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>四。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“丁夜”、“丁方”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>4.五行中丙丁均屬火,因以爲火的代稱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“丙丁”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>5.壯盛;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>強壯。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·律書』:“丁者,言萬物之丁壯也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『急就篇』卷四:“長樂無極老復丁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王應麟補注引『參同契』:“老年復丁壯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢班固『白虎通·五行』:“丁者,強也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>6.舊時指到了服勞役年齡的人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『隋書·食貨志』:“男女三歲已下爲黃,十歲已下爲小,十七已下爲中,十八已上爲丁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋劉克莊『寄何立可提刑』詩:“赤手募丁修險隘,白頭擐甲禦風寒。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文獻通考·戶口一』:“家有十丁以上,放兩丁徵行賦役。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>7.泛指人口,家口。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世恒言·李道人獨步雲門』:“雖則經紀人家,宗族到也蕃盛,合來共有五六千丁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>8.指從事某種專門性勞動的人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『莊子·養生主』:“庖丁爲文惠君解牛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>成玄英疏:“庖丁,謂掌廚丁役之人,今之供膳是也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋樓鑰『王成之給事囿山堂』詩:“吾將飭園丁,隨處添翳薈。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>太平天國耕石老農『皖碧吟』之十四:“短褐廚丁常觳觫,窮經才子尙牢騷。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>9.指男孩。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋楊萬里『張功父請祠甚力簡以長句』詩:“添丁德曜喜欲顛,孤竹一簟眞箇錯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋劉克莊『歲晩書事』詩之十:“染人酒媼逋猶緩,且送添丁上學錢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李劼人『死水微瀾』第三部分十一:“三房雖還好,但四十幾年沒有添過丁,如今只剩招弟一個女花。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>10.指魚枕骨。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『爾雅·釋魚』:“魚枕謂之丁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>郭璞注:“枕在魚頭骨中,形似篆書丁字,可作印。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>11.指蚌、蛤殼內側堅韌的小肉柱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸周亮工『閩小記·江瑤柱』:“&lt;江瑤柱&gt;肉不堪食,美只雙柱。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>所謂柱亦如蛤中之有丁。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蛤小則字以丁。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此巨因美以柱也,味亦與蛤中丁不小異。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>蛤之美實亦在丁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>12.指蔬菜、肉類等切成的小塊。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>茅盾『微波』:“燒飯娘姨又送上滿滿的一盤炒雞丁和一大碗的火腿白菜湯。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>13.指丁祭。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明陶宗儀『輟耕錄·丁祭』:“&lt;王文康&gt;既達北庭,値秋丁,公奏行釋奠禮。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸孔尙任『桃花扇·鬨丁』:“北面幷臣肩,共事春丁榮典。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>王季思等注:“春丁榮典,即仲春丁祭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>參見“丁祭”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>14.指筆劃簡單的漢字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『舊唐書·張弘靖傳』:“又雍等詬責吏卒,多以反虜名之,謂軍士曰:‘今天下無事,汝輩挽得兩石力弓,不如識一丁字。’</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>軍中以意氣自負,深恨之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸王應奎『柳南隨筆』卷四:“&lt;徐五&gt;日爲人擔粟輸倉,得其直,度供一日之用,即止,閉戶讀書,好爲詩,不求知於人,自署其門曰:目慚不識丁,門愧無題午。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『家』二五:“我試問如果你母親要把你嫁給一個目不識丁的俗商,或者一個中年官僚,或者一個紈袴子弟,你難道也不反抗?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>15.當;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>遭逢。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『詩·大雅·云漢』:“耗斁下土,寧丁我躬。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高亨注:“丁,當,遭逢。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>北齊顏之推『顏氏家訓·序致』:“&lt;吾&gt;年始九歲,便丁荼蓼,家塗離散,百口索然。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『新唐書·哀帝紀贊』:“及其大勢已去;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>適丁斯時,故雖有智勇,有不能爲者矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸章炳麟『雜感』詩:“丁此滄海決,危苦欲陳言。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>16.釘子。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“釘”的古字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『晉書·陶侃傳』:“及桓溫伐蜀,又以侃所貯竹頭作丁裝船。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>南朝宋劉義慶『世說新語·政事』作“釘”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋沈括『夢溪筆談·辯論二』:“以桂爲丁,以釘木中,其木即死。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>17.通“疔”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『素問·生氣通天論』:“高梁之變,足生大丁,受如持虛。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>18.通“叮”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『西遊記』第八二回:“行者一頭撞破格子眼,飛在唐僧光頭上丁著。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『警世通言·旌陽宮鐵樹鎮妖』:“孽龍招取黨類,一湧而至,在上的變成無數的黃蜂,撲頭撲腦亂丁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>19.通“盯”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『醒世姻緣傳』第四八回:“媳婦子又沒丁著丫頭喫了雞。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>沙汀『凶手』:“斷腿天兵忽而丁著自己的草鞋鼻子,膽怯地假咳了一聲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>20.姓。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>丁②[dìnɡㄉㄧㄥˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.把釘子捶打進別物之中。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸朱駿聲『說文通訓定聲·鼎部』:“以丁入物亦曰丁。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.縫綴。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>沙汀『丁跛公』:“只要他們一瞟見他那用白線密丁過的藍布褡褳,就會提起這事來談。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>丁③[zhēnɡㄓㄥ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[『廣韻』中莖切,平耕,知。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>見“丁丁”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG></P></B>
頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●丁】