豐碩 發表於 2013-1-6 16:14:25

【漢語大詞典●二】

本帖最後由 豐碩 於 2013-1-7 00:15 編輯 <br /><br /><P align=center><B><FONT size=5>【<FONT color=red>漢語大詞典●二</FONT>】</FONT></STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>①[èrㄦˋ]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>[『廣韻』而至切,去至,日。]</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>“弍”的今字。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>1.數詞。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一加一所得。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭上』:“二人同心,其利斷金。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋沈括『夢溪筆談·技藝』:“常作二鐵板,一板印刷,一板已自布字。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>魯迅『呐喊·狂人日記』:“因大笑,出示日記二冊,謂可見當日病狀,不妨獻諸舊友。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>2.序數。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>第二。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『墨子·七患』:“城郭溝池不可守,而治宮室,一患也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>適國至境,四隣莫救,二患也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐韓愈『春雪』詩:“新年都未有芳華,二月初驚見草芽。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>巴金『探索集·春蠶』:“我寫作一不爲吃飯,二不爲出名。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>3.副。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>與“正”相對。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>同“貳”。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『禮記·坊記』:“君子有君不謀仕,唯卜之日稱二君。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>鄭玄注:“卜之日,謂君有故而爲之卜也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>二當爲貳。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唯卜之時,辭得曰:君之貳,某爾。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>4.再次;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>兩次。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『南齊書·禮志上』:“醴則唯一而已,故醴辭無二。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋史·吳璘傳』:“此孫臏三駟之法,一敗而二勝也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>5.倍;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>加倍。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·高祖本紀』:“秦,形勝之國,帶河山之險,縣隔千里,持戟百萬,秦得百二焉。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>司馬貞索隱引虞喜云:“百二者,得百之二。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>言諸侯持戟百萬,秦地險固,一倍於天下,故云得百二焉,言倍之也,蓋言秦兵當二百萬也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>‘齊得十二’亦如之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>顧炎武『日知錄·史記注』:“古人謂倍爲二。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>‘秦得百二’,言百倍也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>‘齊得十二’,言十倍也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『韓詩外傳』卷四:“夫上堂之禮,君行一,臣行二。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今君行疾,臣敢不趨乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今君授幣也卑,臣敢不跪乎?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>6.幷列。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『史記·淮陰侯列傳』:“此所謂功無二於天下,而略不世出者也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢司馬相如『封禪文』:“德侔往初,功無與二。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『宋史·楊存中傳』:“楊存中唯命東西,忠無與二,朕之郭子儀也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>7.兩樣;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不同。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『荀子·富國』:“故曰上一則下一矣,上二則下二矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋張世南『遊宦紀聞』卷三:“每先期輸直,不二價,而人無異辭。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>淸顧炎武『與人書四』:“『詩』三百篇即古人之韻譜。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>經之與韻,本無二也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>8.謂分成兩樣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『高子遺書·語十九』:“朱子正欲一之,反謂其二之,惑之不可解久矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>9.懷疑;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不確定。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『呂氏春秋·應言』:“視卬如身,是重臣也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>令二,輕臣也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>高誘注:“二,疑也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>臣見疑則不重矣。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·齊武王縯傳』:“將軍張卬拔劒擊地曰:‘疑事無功。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>今日之議,不得有二。’”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋宋祁『宋景文雜說』卷下:“任賢而二,五堯不治。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>10.二心;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>不遵從。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唐陳子昂『上軍國機要事』:“若縱懷二,奸亂必漸。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>宋范仲淹『祠風師酬提刑趙學士見貽』詩:“先王制禮經,祠爲國大事,孟春祭風師,刺史敢有二?”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>11.哲學用語。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>我國古代思想家用以指陰、陽或天、地等范疇。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『老子』:“道生一,一生二,二生三,三生萬物。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>河上公注:“一生陰與陽也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>漢劉向『說苑·辨物』:“夫占變之道二而已矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>二者,陰陽之數也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『文選·任昉〈王文憲集序〉』:“公之生也,誕授命世;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>體三才之茂,踐得二之機。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>李善注引『易』:“‘有天道焉,有地道焉’兼三才而兩之。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>12.古人認爲偶數屬陰,因以“二”指地數之始,或指卦中的陰爻(--),或指臣道等。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『易·繫辭上』:“天一,地二。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>孔穎達疏:“此言天地陰陽自然奇偶之數也。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『漢書·律曆志上』:“地之數始於二,終於三十。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>『後漢書·楊震傳』:“『易』曰:‘無攸遂在中饋’”李賢注引漢鄭玄曰:“二爲陰爻。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>明張居正『辛未會試程策』:“二,言所爲;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>五,不言所爲。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>二,臣道也,以任事爲忠;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>五,君道也,以任人爲大。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>二勝其任,則五可無爲。”</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG></P></B>
頁: [1]
查看完整版本: 【漢語大詞典●二】