豐碩 發表於 2012-11-21 22:59:16

【知幾其神】

<P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>知幾其神</FONT>】</FONT></STRONG></P>&nbsp;<P><STRONG>
【辭書名稱】教育大辭書</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>知幾其神見〔周易.繫辭下〕第五章記載:「子曰,知幾其神乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>君子上交不諂,下交不瀆,其知幾乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>幾者動之微,吉之先見者也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>君子見幾而作,不俟終日。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>由上文可知,「知幾其神」一辭,「知」指具有解析事理,洞察先機之智慧;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>「幾」為舉止言行前隱約微渺之動念,吉凶之先兆;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>「神」指神聖之人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>綜而言之,凡具有辨析事理之智慧,掌握事理之先機,吉凶之先兆的人,就可稱之為神聖之人了。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>聖人能隨心所欲而不輸矩,其意念之發無不善,其言行舉止必無瑕疵。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>因此,唯有聖人才能達到「知幾其神」之境界。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>〔繫辭下〕有一段孔子稱讚顏回的話:「子曰,顏氏之子,其庶幾乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>有不善未嘗不知,知之未嘗復行也。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>可見顏回尚未達到「隨心所欲而不踰矩」之境,他可做到意念一動略有不善,立即幡然而改,而不致有惡行。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>但終究與聖人「意念之發無不善」,有程度上之差別,故孔子讚美他接近「知幾其神」了。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>〔繫辭上傳〕第十章中說:「易有聖人之道四焉:以言者尚其辭,以動者尚其變,以制器者尚其象,以卜筮者尚其占;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>是以君子將有為也,將有行也,問焉而以言,其受命也如響,無有遠近幽深,遂知來物,非天下之至精,孰能與於此。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>依此解釋,「幾」指幽深而不明顯,能知道幽深而不明顯的狀況,是天下之至精,即是所謂之「神」。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>這一章後段又說:「夫易,聖人之所以極深而研幾也,唯深也,故能通天下之志;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唯幾也,故能成天下之務;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>唯神也,故不疾(同急)而速,不行而至。」</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>依此了解,神乃是心靈作用的最高智慧,因為只有智慧的心靈,才能迅速通達,不必隨行動,而能無遠弗。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>轉自:http://edic.nict.gov.tw/cgi-bin/tudic/gsweb.cgi?o=ddictionary
頁: [1]
查看完整版本: 【知幾其神】