豐碩 發表於 2012-11-20 08:25:32

【自反】

<P align=center><STRONG><FONT size=5>【<FONT color=red>自反</FONT>】</FONT></STRONG></P>&nbsp;<P><STRONG>
【辭書名稱】教育大辭書</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>「自反」出於〔孟子.離婁篇下〕,其文為:「孟子曰︰君子所以異於人者,以其存心也。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>君子以仁存心,以禮存心。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>仁者愛人,有禮者敬人。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>愛人者,人恆愛之;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>敬人者,人恆敬之。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>有人於此,其待我以橫逆,則君子必自反也:『我心不仁也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>必無禮也?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>此物奚宜至哉!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>』其自反而仁矣,自反而有禮矣,其橫逆由是也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>君子必自反也:『我心不忠?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>』自反而忠矣,其橫逆由是也;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>君子曰:『此亦妄人也已矣!</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>如此,則與禽獸奚擇哉?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>於禽獸,又何難焉?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>』」又〔孟子.公孫丑篇上〕載:「昔者曾子謂子襄曰:『子好勇乎?</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>吾嘗聞大勇於夫子矣:自反而不縮,雖褐寬博,吾不惴焉;</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>自反而縮,雖千萬人,吾往矣。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>』」這兩段話是孟子關於「自反」的論說。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>前者謂君子一言一行均時刻自反,故能異於常人,後者則言曾子能循理自反,故直道而行,不為外物所動。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>一個人能自反,便中心有主,不受外力左右,更能不遷怒、不貳過。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG>所以孟子勉人要能做到「行有不得者,皆反求諸己」,與曾子「吾日三省吾身」的用意相同,都是自我修養的要道。</STRONG></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>轉自:http://edic.nict.gov.tw/cgi-bin/tudic/gsweb.cgi?o=ddictionary
頁: [1]
查看完整版本: 【自反】