我本善良 發表於 2012-8-12 16:36:43

【傷寒貫珠集 太陽篇 太陽救逆法第四 痞証七條26】

<STRONG></STRONG>
<P align=center><FONT size=5><STRONG>【<FONT color=red>傷寒貫珠集 太陽篇 太陽救逆法第四 痞証七條26</FONT>】</STRONG></FONT></P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P>
<P><STRONG></STRONG>&nbsp;</P><STRONG>脈浮而緊,而<FONT color=blue>復</FONT>下之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>緊反入裡,則作痞,按之自濡。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>但氣痞耳,此申言所以成痞之故。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>浮而緊者,傷寒之脈,所謂病發於陰也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>緊反入裡者,寒邪因下而內陷,與熱入因作結胸同意。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>但結胸心下硬滿而痛。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>痞則按之濡而不硬且痛。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>所以然者,陽邪內陷。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>止於胃中,與水穀相結,則成結胸。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>陰邪內陷。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>止於胃外,與氣液相結,則為痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>是以結胸為實。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>而按之硬痛。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>痞病為虛,而按之自濡耳。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>心下痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按之濡,其脈關上浮者,大黃黃連瀉心湯主之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按成氏云:心下硬。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按之痛。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>關脈沉者,實熱也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>心下痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按之濡。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>關上浮者,虛熱也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>與大黃、黃連以導其虛熱。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>成氏所謂虛熱者,對燥屎而言也,非陰虛陽虛之謂。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>蓋熱邪入裡,與糟粕相結,則為實熱。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>不與糟粕相結,即為虛熱。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>本方以大黃、黃連為劑,而不用枳、朴、芒硝者,蓋以泄熱,非以蕩實也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>麻沸湯者,煮水小沸如麻子,即以煮藥。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>不使盡藥力也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>大黃黃連瀉心湯方 大黃(二兩) 黃連(一兩) 上二味,以麻沸湯二升漬之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>須臾。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>絞去滓。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>分溫再服。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>心下痞,而<FONT color=magenta>復</FONT>惡寒汗出者,附子瀉心湯主之,此即上條而引其說。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>謂心下痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按之濡。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>關脈浮者,當與大黃黃連瀉心湯瀉心下之虛熱。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>若其人<FONT color=blue>復</FONT>惡寒而汗出。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>証兼陽虛不足者,又須加附子以<FONT color=magenta>復</FONT>表陽之氣,乃寒熱並用。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>邪正兼治之法也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>附子瀉心湯方 大黃(二兩) 黃連(一兩) 黃芩(一兩) 附子(一枚炮去皮破別煮取汁) 上四味切。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>三味以麻沸湯二升漬之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>須臾。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>絞去滓。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>內附子汁。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>分溫三服。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按此証邪熱有餘而正陽不足。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>設治邪而遺正,則惡寒益甚,或補陽而遺熱,則痞滿愈增,此方寒熱補瀉,並投互治,誠不得已之苦心。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>然使無法以製之,鮮不混而無功矣。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>方以麻沸湯漬寒藥,別煮附子取汁,合和與服,則寒熱異其氣。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>生熟異其性,藥雖同行,而功則各奏,乃先聖之妙用也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>傷寒五六日。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>嘔而發熱者,柴胡湯証具,而以他藥下之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>柴胡証仍在者,<FONT color=magenta>復</FONT>與柴胡湯,此雖已下之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>不為逆。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>必蒸蒸而振。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>卻發熱汗出而解。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>若心下滿而硬痛者,此為結胸也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>大陷胸湯主之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>但滿而不痛者,此為痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>柴胡不中與之,宜半夏瀉心湯。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>結胸及痞,不特太陽誤下有之,即少陽誤下亦有之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>柴胡湯証具者,少陽嘔而發熱。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>及脈弦口苦等証具在也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>是宜和解,而反下之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>於法為逆。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>若柴胡証仍在者,<FONT color=magenta>復</FONT>與柴胡湯和之即愈,此雖已下之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>不為逆也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>蒸蒸而振者,氣內作而與邪爭勝,則發熱汗出而邪解也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>若無柴胡証,而心下滿而硬痛者,則為結胸,其滿而不痛者,則為痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>均非柴胡所得而治之者矣。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>結胸宜大陷胸湯。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>痞宜半夏瀉心湯。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>各因其証而施治也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>半夏瀉心湯方 黃芩(三兩) 人參(三兩) 甘草(三兩) 黃連(一兩) 半夏(半升洗) 乾薑(三兩) 大棗(十二枚) 上七味,以水一斗,煮取六升,去滓,再煮取三升。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>溫服一升,日三服。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按痞者,滿而不實之謂。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>夫客邪內陷,即不可從汗泄,而滿而不實。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>又不可從下奪,故惟半夏、乾薑之辛,能散其結。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>黃連、黃芩之苦,能泄其滿,而其所以泄與散者,雖藥之能,而實胃氣之使也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>用參、草、棗者,以下後中虛,故以之益氣,而助其藥之能也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>傷寒汗出解之後,胃中不和。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>心下痞硬。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>乾噫食臭。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>脅下有水氣。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>腹中雷鳴下利者,生薑瀉心湯主之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>汗解之後,胃中不和,既不能營運真氣。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>並不能消化飲食。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>於是心中痞硬。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>乾噫食臭。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>金匱所謂中焦氣未和,不能消穀,故令人噫是也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>噫、噯食氣也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>脅下有水氣。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>腹中雷鳴下利者,土德不及而水邪為殃也,故以瀉心消痞,加生薑以和胃。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按上條本少陽病。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>不宜入太陽篇中,此條汗解後病,亦不得謂之逆,而俱列於此者,所以備諸瀉心之用也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>生薑瀉心湯方 生薑(四兩切) 人參(三兩) 半夏(半升洗) 甘草(三兩炙) 黃芩(三兩)大棗(十二枚擘) 黃連(一兩) 乾薑(一兩) 上八味,以水一斗,煮取六升,去滓,再煮取三升。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>溫服一升,日三服。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>傷寒中風,醫反下之,其人下利日數十行。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>穀不化。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>腹中雷鳴。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>心下痞硬而滿。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>乾嘔心煩不得安。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>醫見心下痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>謂病不盡。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG><FONT color=blue>復</FONT>下之,其痞益甚,此非結熱。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>但以胃中虛。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>客氣上逆,故使硬也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>甘草瀉心湯主之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>傷寒中風者,成氏所謂傷寒或中風者是也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>邪盛於表而反下之,為下利穀不化。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>腹中雷鳴。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>為心下痞硬而滿,為乾嘔心煩不得安。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>是表邪內陷心間,而複上攻下注,非中氣空虛。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>何致邪氣淫溢至此哉。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>醫以為結熱未去,而複下之。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>是已虛而益虛也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>虛則氣不得化。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>邪愈上逆,而痞硬有加矣,故與瀉心消痞,加甘草以益中氣。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>甘草瀉心湯方 甘草(四兩) 黃芩(三兩) 乾薑(三兩) 黃連(一兩) 半夏(半升洗) 大棗(十二枚擘) 上六味,以水一斗,煮取六升,去滓,再煮取三升。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>溫服一升,日三服。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按生薑瀉心湯甘草瀉心湯二方。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>雖同為治痞之劑,而生薑瀉心。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>意在胃中不和,故主生薑以和胃。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>甘草瀉心。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>意在下利不止,與客氣上逆,故不用人參之增氣,而須甘草之安中也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>傷寒大下後,複發汗。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>心下痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>惡寒者,表未解也,不可攻痞,當先解表。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>表解乃可攻痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>解表宜桂枝湯。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>攻痞宜大黃黃連瀉心湯。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>大下復汗。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>正虛邪入。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>心下則痞,當與瀉心湯如上法矣。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>若其人惡寒者,邪雖入裡,而表猶未罷,則不可逕攻其痞,當先以桂枝湯解其表,而後以大黃黃連瀉心湯攻其痞。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>不然,恐痞雖解。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>而表邪<FONT color=magenta>復</FONT>入裡為患也。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>況痞亦未必能解耶。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>按傷寒下後,結胸痞滿之外。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>又有懊煩滿下利等証。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>蓋邪入裡而未集,而其位又高,則為懊,其已集而稍下者,則為結胸及痞,其最下而亦未結者,則為下利。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>結胸痞滿。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>具如上文。 </STRONG>
<P>&nbsp;</P><STRONG>凡十七條,以下凡十一條,則備舉懊 、下利諸証也。 </STRONG>
頁: [1]
查看完整版本: 【傷寒貫珠集 太陽篇 太陽救逆法第四 痞証七條26】